Editie 2017 - Klimaattop Noord Nederland

Energiebesparing openbare verlichting

Energiebesparing openbare verlichting Openbare verlichting is verantwoordelijk voor veruit het grootste deel van het elektriciteitsgebruik van overheden. Bovendien is het een zichtbaar onderwerp, waarop vaak nog veel energie te besparen is. Afspraken die gemeenten, provincies en waterschappen hebben gemaakt zijn: 1. Wij realiseren in 2020 minimaal 20% absolute energiebesparing bij OVL en VRI’s ten opzichte van 2013 (doelstelling Energieakkoord). 2. Wij gebruiken nu alleen nog led in OVL en VRI’s bij vervanging, reconstructie en nieuwbouw van verlichting. 3. Wij hebben 100% led in OVL en VRI’s in jaar X. 4. Wij hebben minstens 40% slim energiemanagement (dimmen of anders schakelen dan zonnewende) in de OVL in 2020. 5. Wij maken ons energieverbruik OVL, percentage energiezuinige OVL en percentage slimme OVL jaarlijks openbaar via de Klimaatmonitor. Ondertekenaars:Provincie Fryslân, Provincie Drenthe, Gemeente Groningen, Gemeente Zuidhorn, Gemeente Leek x

Global Centre of Excellence on Climate Adaptation

Global Centre of Excellence on Climate Adaptation Het Global Centre of Excellence on Climate Adaptation (GCECA) gaat landen, organisaties en bedrijven met kennis en advies ondersteunen op het gebied van klimaataanpassing, zodat zij beter toegerust zijn om de gevolgen van klimaatverandering te dragen. Dit mondiale VN topkenniscentrum krijgt een plek in het Energy Academy Europe gebouw in Groningen. Om de Noordelijke samenwerking verder te verstevigen, is tijdens de Klimaattop Noord NL 2017 een Noord Nederlandse netwerk klimaatadaptatie in het leven geroepen. Dit netwerk beoogt Noord Nederland klimaatbestendig te maken en de onderlinge samenwerking tussen de partners en het GCECA te verstevigen. Ondertekenaars: x

Winst voor Milieu, Mens en Dier door Verbinding Agri en Zorg

Winst voor Milieu, Mens en Dier door Verbinding Agri en Zorg Om zoveel mogelijk positieve impact voor het milieu te creëren, organiseren wij meer regionale samenwerking tussen telers, tuinders en boeren, zodat de koppeling gemaakt kan worden met onderwijs, zorginstellingen en ziekenhuizen. Daarbij zetten wij ons in om onze klanten te begeleiden in hun transitie om verse en gezondere voeding op het menu te krijgen. Door deze regionale samenwerking is het ons gelukt om in Noord-Holland 86% minder CO2-uitstoot te realiseren ten opzichte van collega’s in dezelfde branche. Wij van Atlantis willen onze methodiek graag toepassen in Friesland, Groningen en Drenthe. Ondertekenaars:Atlantis Handelshuis, Circulair Friesland, Distrivers, De Friesland Zorgverzekeraar, Nij Smellinghe ziekenhuis, LTO Noord regio Noord, Sinzer, De Streekboer.NL, Interzorg, Symphony of Soils, Triocare, Antonius Zorggroep, NERN, Pi-Groep, Rabobank, Social Enterprise, Smaakmakers, ZuidOost Zorg, Intrakoop, Van Hall Larenstein, Stichting Diverzio, Stichting Urgenda, Transitiecoalitie Voedsel x

Intentieverklaring energieneutrale bedrijventerreinen

Intentieverklaring energieneutrale bedrijventerreinen Nederland heeft ruim 3.000 bedrijventerreinen met allerlei verschillende bedrijven. Wat zou het mooi zijn als deze bedrijven gezamenlijk aan de slag kunnen met verduurzamen van hun energie. Energie besparen, duurzaam opwekken en wellicht zelfs energie opslaan door gebruik te maken van alle beschikbare technieken. Verduurzaming doe je samen. De stichting BE+ (Bedrijventerrein Energiepositief) heeft de landelijke ambitie om in 5 jaar tijd 250 bedrijventerreinen energiepositief en CO2-neutraal te maken. BE+ deelt haar aanpak en ervaringen tot nu toe. Ondertekenaars:Provincie Fryslân en Provincie Drenthe x

Bedrijfsleven en Noordelijk MBO slaan handen ineen voor goede vakmensen voor Gas 2.0

Bedrijfsleven en Noordelijk MBO slaan handen ineen voor goede vakmensen voor Gas 2.0 Het Energy College is een samenwerkingsverband tussen noordelijke ROC’s, AOC’s, overheden en het bedrijfsleven om de snelgroeiende energiebranche in de regio te kunnen voorzien van innovatieve vakkrachten op mbo-niveau. De ambitie van Noord-Nederland om toe te werken naar de inzet van groene waterstof, bio-LNG en andere duurzame gastoepassingen kan enkel gerealiseerd worden met goed opgeleide vakmensen, ook op MBO-niveau. Het opleiden hiervan vraagt om actieve samenwerking tussen bedrijven en het onderwijs. Het Noordelijke mbo-onderwijs nodigt u uit om kennis te maken met Energy College en de handen ineen te slaan om de vakmensen van de toekomst op te leiden in 'Gas 2.0' Ondertekenaars:Drenthe College en Energy College (Noorderpoort, Alfa College, Drenthe College, ROC Friese Poort, Friesland College, Nordwin College, Terra MBO) x

Lokaal initiatief Paddepoel Energiek: klaar voor de volgende ronde!

Lokaal initiatief Paddepoel Energiek: klaar voor de volgende ronde! Paddepoel Energiek is een lokaal initiatief dat in 2016 is gestart met een verduurzamingscampagne voor huiseigenaren. Resultaat na 1 jaar: 37 deelnemers en 58 maatregelen. Sleutelwoorden: een persoonlijke aanpak met een wekelijks enenergiespreekuur, energiecoaching aan huis, een Duurzaamheidsmarkt, excursies en infoavonden - alles voor en door bewoners. Maar onze ambitie reikt verder. We zijn dicht bij realisering van een postcoderoosproject met 3 kleine wijkwindmolens en zijn gestart met het verkennen van de mogelijkheden voor particulieren die willen aansluiten op het warmtenet. 2018 wordt het jaar van de concrete projecten rondom besparing, opwek en opslag - uiteraard in nauwe samenwerking van de sterke partners die zich samen met ons sterk willen maken voor een energieneutrale wijk. Ondertekenaars:Stichting Paddepoel Energiek, Groningen Woont Slim, Grunneger Power, Gemeente Groningen, Enexis, Enpuls, Provincie Groningen, Gasunie, WarmteStad x

Energietransitie huishoudens met een smalle beurs

Energietransitie huishoudens met een smalle beurs Juist in het noorden van het land is meer dan gemiddeld sprake van energiearmoede. De energietransitie kan daarin een kans zijn, maar is vooralsnog een bedreiging. Het is dus belangrijk hoe u met deze doelgroep omgaat. De energietransitie kan mits goed ingezet een middel zijn om ook armoede en sociale problematiek aan te pakken. Gemeenten hebben afgesproken om de kans die er ligt voor deze doelgroep te verzilveren. Ondertekenaars:Provincie Groningen, Provincie Drenthe, Provincie Fryslân, Gemeente Emmen, Groningen, Noordenveld, Leek, Hoogeveen, Oldambt, Grootegast, Marum, Ten Boer, Loppersum, Zuidhorn, Leeuwarden, Haren, Assen, De Marne, Eemsmond, Winsum, Sud west Fryslan x

Drentse Zonneroute A37

Drentse Zonneroute A37 Zes partijen bekrachtigen de samenwerking voor grootschalige duurzame energieopwekking bij de ‘Drentse Zonneroute A37’. Na een fase van dromen en verbeelden, waarbij er inspirerende ontwerpen gemaakt zijn voor dit snelwegtracé, wordt de verkenningsfase ingeluid door Rijkswaterstaat, provincie Drenthe en de gemeenten Hoogeveen, Coevorden en Emmen. Meters maken met zonne-energie én het versterken van de ruimtelijke kwaliteit staan centraal bij de A37. In de volgende fase worden de wordt de samenwerking bestuurlijk bekrachtigd en wordt er over gegaan op de nadere uitwerking van deze zonneweg. Ondertekenaars:Rijkswaterstaat, Provincie Drenthe, Gemeente Hoogeveen, Gemeente Coevorden, Gemeente Emmen, RENDO Netwerken, Enexis x

Waterstof en mobiliteit in Noord Nederland

Waterstof en mobiliteit in Noord Nederland Gasunie, Green Planet, Holthausen, Pitpoint en Energy Expo willen samen een aantal waterstof tankstations ontwikkelen in NoordNederland. Met overheden, fleetowners en auto producenten willen we hier afspraken over maken. Ondertekenaars:Friesland Lease, Holthausen Groep, Hyundai, Pitpoint, Green Planet, NoordLease, Energy Expo, Toyota, Gasunie x

‘Gronings zout naar top met zeezoutbatterij van Dr Ten in ICT/Energieopslag’

‘Gronings zout naar top met zeezoutbatterij van Dr Ten in ICT/Energieopslag’ Dr Ten BV heeft recentelijk in de Blaauwe stad haar nieuwste schoonste en goedkoopste batterijen op basis van zeezout gedemonstreerd bij het off grid opladen van elektrische fietsen door zonnepalen. In lijn hiervan hoopt het te komen tot assemblage met Gronings zout verwerkt in de batterijen. Qua markt wordt gedacht aan demonstratie met ICT partners en energie partijen. De kans kan leiden tot vele banen en state of the art technologie positionering. Ondertekenaars:Dr Ten BV en Provincie Groningen x

Slim opleiden voor een energie duurzame toekomst

Slim opleiden voor een energie duurzame toekomst De Hanzehogeschool Groningen wil het thema energie nog beter gaan borgen in de opleidingen van de Hanzehogeschool school Marketing Management en Communicatie, Media & ICT. Dit doen zij door meerdere convenanten met een duur van 3 tot 5 jaar af te spreken met diverse energie gerelateerde bedrijven en instellingen. De energie branche is een belangrijke bron voor ondernemerschap en werkgelegenheid in Noord Nederland en deze branche is dan ook zeer geïnteresseerd in schoolverlaters die zich meer in het onderwerp energie hebben gespecialiseerd. In het convenant staan afspraken over langere termijn (5 jaren) om 1e, 2e, 3e en 4e jaar studenten te koppelen aan onder andere gastcolleges, bedrijfsbezoeken, projectopdrachten, mogelijke koppelingen aan de Kennis Innovatie Werkplaatsen, stages en afstudeeropdrachten, dit alles met het doel van het bedrijf aan de horizon voor ogen. Ondertekenaars:Groninger Energie Koepel, Grunneger Power, Enie.nl, Gemeente Groningen, Energy Expo, Hanzehogeschool x

Inkoop 100% additionele hernieuwbare energie uit eigen regio

Inkoop 100% additionele hernieuwbare energie uit eigen regio We maken de aanbesteding voor elektriciteit bekend waarin de vergroening is meegenomen. De te selecteren leverancier moet gedurende de contractperiode de gehele jaarafname van de deelnemende gemeenten en provincie Groningen opwekken in nieuw te ontwikkelen duurzame opwekfaciliteiten. Deze opwekfaciliteiten dienen te worden gerealiseerd in de omgeving van de deelnemers (lokaal/regionaal). Hierdoor leggen we uiteindelijk geen beslag meer op bestaande duurzame opwekfaciliteiten en stimuleren we tegelijkertijd de lokale economie. Daarnaast geven we het goede voorbeeld als het gaat om het stimuleren van duurzame lokale energie opwek. Ook voor gas geldt dat we inzetten op verduurzaming. Dit gebeurt door energiebesparingsmaatregelen (bv isolatie), elektrificeren (bv warmtepompen) of aardwarmte. We geven een aanzet om de resterende benodigde hoeveelheid gas van hernieuwbare bronnen te betrekken. Elk jaar wordt het gasverbruik met een extra 3% vergroend middels inkoop van groen gas. Ondertekenaars:Gemeente Bedum, Gemeente De Marne, Gemeente Delfzijl, Gemeente Eemsmond, Gemeente Groningen, Gemeente Grootegast, Gemeente Haren, Gemeente Hoogezand-Sappemeer, Gemeente Leek, Gemeente Marum, Gemeente Menterwolde, Gemeente Slochteren, Gemeente Ten Boer, Gemeente Winsum, Gemeente Zuidehorn, Provincie Groningen, Omgevingsdienst Groningen, Veiligheidsregio Groningen x

1.000 elektrische laadpalen Groningen – Drenthe

1.000 elektrische laadpalen Groningen – Drenthe Het aantal elektrische auto’s groeit en daarmee ook de behoefte aan laadpalen. De provincies Groningen en Drenthe werken om deze reden met gemeenten en Enpuls aan een gezamenlijke aanpak voor de uitrol van publieke laadinfrastructuur in Groningen en Drenthe. Beide provincies zijn voornemens een Europese aanbesteding te starten voor het plaatsen, beheren en exploiteren van publiek toegankelijke laadpalen in de openbare ruimte. Voor financiering van de uitrol van 1.000 laadpalen in de Groningse en Drentse gemeenten vraagt de provincie Groningen, mede namens de provincie Drenthe en de samenwerkende gemeenten, financiering aan vanuit de Green Deal ‘Openbaar Toegankelijke Elektrische Laadinfrastructuur’. Ondertekenaars:Gemeente Groningen, Provincie Groningen, Provincie Drenthe, Enpuls x

Chemport Europe: Biobased chemie in Delfzijl

Chemport Europe: Biobased chemie in Delfzijl De groene economie versnellen en de chemische sector in de regio wereldwijd op de kaart zetten. Dat is de ambitie van Chemport Europe: de Noord Nederlandse focus op biobased chemie. Chemport Europe geeft daarmee de bestaande bedrijvigheid in de regio een krachtige impuls. Binnen Chemport Europe werken we aan nieuwe grondstofstromen voor de chemische industrie. Vandaar de subtitel "Changing the nature of Chemistry". Een van de projecten is de koppeling van de energiesector aan de chemiesector, onder andere door biomassavergassing en elektrolyse. Een biomassavergasser levert groen syngas, via elektrolyse wordt duurzaam geproduceerde energie omgezet in waterstof en zuurstof. Allen belangrijke elementen voor de chemische sector. Publieke en private partijen hebben deze gezamenlijke ambitie bekrachtigd met een samenwerkingsovereenkomst om rondom grootschalige elektrolyse de eerste stappen te zetten. Ondertekenaars:Chemport Europe, Gasunie, New Energy Coalition, Torrgas, Provincie Groningen x

Energieomgevingsplannen

Energieomgevingsplannen We staan aan de vooravond van grote veranderingen in de energie-infrastructuur. Oplossingen moeten worden gevonden voor de vervanging van aardgas en het klimaatneutraal opwekken en verbruiken van energie. De gemeente Groningen heeft gekozen voor een wijkgerichte aanpak in samenwerking met groot aantal stakeholders. Doel daarvan is om te komen tot een energieneutraal en aardgasvrij Stad Groningen in 2035. Samen met verschillende stakeholders en in samenspraak met betreffende wijkbewoners beoordelen we welke scenario’s er zijn om deze energietransitie vorm te geven. Het resultaat hiervan leggen we vast in een EnergieOmgevingsPlan (EOP) (in het kader van de Omgevingswet). Met de verschillende EOP’s op wijkniveau krijgen gemeenten zicht op hun werkvoorraad en kan geprioriteerd gaan worden. Samen met een energievisie (binnen de omgevingsvisie), zullen de EOP’s moeten leiden tot daadwerkelijke uitvoeringsplannen voor een verregaande verduurzaming van de bestaande bebouwing en daarmee samenhangende en noodzakelijke aanpassingen van de energie-infrastructuur en openbare ruimte. Ondertekenaars:Gemeente Groningen, Enexis Netbeheer, Enpuls, Gasunie x

Contractondertekening tussen Arriva en Stadler

Contractondertekening tussen Arriva en Stadler Arriva heeft de concessie van de Noordelijke treintrajecten gewonnen en gaat een grote stap op het gebied van duurzaamheid zetten. Dit doen zij onder andere door de aanschaf van 18 speciaal ontwikkelde treinen waarbij gebruik wordt gemaakt van HVO en een batterijpakket voor het opslaan van remenergie. Dit type treinen is een wereldprimeur voor Arriva en is samen met treinfabrikant Stadler uitgewerkt. Vandaag ondertekenen zij de overeenkomst voor de afname van deze 18 Zero-Emissie treinen. Ondertekenaars:Arriva en Stadler x

Stork in transitie

Stork in transitie Stork houdt al 190 jaar assets van klanten in bedrijf. Vorig jaar is Stork onderdeel geworden van de Fluor groep. Kort daarna is men begonnen met het opbouwen van een positie in hernieuwbare energie door de oprichting van het Stork Competence Center Renewable Energy, die zich bezig houdt met BIO-LNG, LNG, GroenGas, Geothermie, Offshore wind en Waterstof. Dat is zeer voortvarend opgepakt en inmiddels is Stork serieus in gesprek met een groot aantal Noord Nederlandse projecten die een gezamenlijk investeringsniveau vertegenwoordigen van ruim 130 M€ in Biogas/Biomassa projecten en heeft Stork samen met EnTrance de Hydrogen Green Regional Energy Economy Northern Netherlands (HydrogenGreenn) opgericht met circa 20 Noordelijke-organisaties. Doel is barrières te benoemen, te onderzoeken en weg te nemen om Waterstofprojecten doorgang te verlenen. Tijdens dit gastcollege wordt duidelijk hoe Stork de ontwikkeling van haar duurzaamheidsdivisie denkt vorm te gaan geven en wat dat voor uw organisatie zou kunnen betekenen. Ondertekenaars:Stork x

Bedrijfkracht: Maak werk van slimmer wonen

Bedrijfkracht: Maak werk van slimmer wonen Met Bedrijfkracht krijgen werkgevers de kans om concreet invulling te geven aan hun maatschappelijke positie. Bedrijfkracht spoort organisaties aan om serieus werk te maken van de energiebesparing bij de werknemers thuis. U kunt uw medewerkers twee actieprogramma’s bieden: - Het opsporen van warmtelekken met een warmtecamera, gevolgd door een collectieve isolatie- en/of warmtepompactie - Inzicht in het elektriciteitsverbruik met behulp van energiestekkers in combinatie met een zonnepanelen aanbod. Ondertekenaars:Gasunie, Hanzehogeschool, Provincie Drenthe, Provincie Fryslân, Provincie Groningen, Bedrijfkracht, Enexis x

Intentieverklaring energieneutrale scholen

Intentieverklaring energieneutrale scholen De doelstelling van de samenwerking is om in gezamenlijkheid te werken aan het energieneutraal maken van alle schoolgebouwen in Groningen. Daartoe verkennen we de kansen voor verduurzaming van de schoolgebouwen in de Gemeente Groningen en zoeken we naar oplossingen voor knelpunten. Waar mogelijk benutten we samenwerking en schaalvergroting om projecten te realiseren. De samenwerking bestaat concreet uit: - Streven om de schoolgebouwen voor 2035 energieneutraal te maken - Het in kaart brengen van de opgave om alle schoolpanden energieneutraal te krijgen. - Onderzoek naar de investering - Financiële knelpunten oplossen - Mogelijkheden voor samenwerking met Gresco benutten. Ondertekenaars:NoorderBasis, Athena vrijescholen-Widar vrijeschool Groningen, Openbaar Onderwijs Groningen, Maartenscollege, Vrije scholen Noord en Oost Nederland-Parcival College, Willem Lodewijk Gymnasium, Katholieke Onderwijs Centrale Groningen, Stichting RENN4, Stichting OPOS, Portalis, Onderwijs en Arbeidstoeleiding, SCOG (Stichting Christelijk Onderwijs Groningen), Stichting Gereformeerde Scholengroep bestaande uit Gomarus College en ROC Menso Alting, Stichting voor Christelijk Basisonderwijs op reformatorische grondslag voor Groningen en Drenthe, Stichting Groningse Schoolvereniging, Onderwijsgroep Noord, Gemeente Groningen x

Dutch Heat Centre

Dutch Heat Centre Het Dutch Heat Centre (DHC) ontwikkelt kennis en oplossingen voor collectieve en flexibele warmtesystemen en maakt deze toepasbaar in concrete warmteprojecten en voor onderwijs en advies aan burgers, bedrijven en overheden. Dit is de verklaring tot deelname en ondersteuning aan het DHC. De partijen nemen het initiatief DHC te starten en te ontwikkelen, zoals beschreven in de outline DHC versie 2.0 30 oktober 2017. Ondertekenaars:Enpuls, Gemeente Groningen, TNO, Provincie Groningen, Hanzehogeschool / EnTranCe en TU Eindhoven x